1966 - 2017

GENE RODDENBERRY

Uzay, son sınır. Bunlar, yıldız gemisi Atılganın yolculukları. Beş yıllık görevimiz: garip yeni dünyaları keşfetmek, yeni hayat ve yeni medeniyetler bulmak, daha önce hiç kimsenin gitmediği yerlere cesurca gitmek...

Space, the final frontier. These are the voyages of the starship Enterprise. Its five-year mission: to explore strange new worlds, to seek out new life and new civilizations, to boldly go where no man has gone before...

Uzay gemisi Atılganın kaptanı James Tiberius Kirk'ün, 1966 yılında yolculuğuna başlayan Star Trek dizisinin ilk bölümünde yaptığı açılış konuşmasının üzerinden yarım yüzyıl geçti. Dizinin yaratıcısı Gene Roddenbery'nin hayalindeki geleceği tasarladığı ve NBC kanalının yapımcılığında hayata geçen hayallerin bugün ulaştığı nokta, yarattığı dünya çapındaki etki hakikaten muazzam bir başarı. Üç sezonluk bir başlangıcın ardından 1979 tarihinden itibaren, günümüze kadar çekilen toplam 13 sinema filmi, bir tanesi animasyon serisi olmak üzere, 6 televizyon dizisi, sayısız kitap ve çizgi roman, her türlü hediyelik eşya ve diğer ürünlerle milyar dolarlık bir pazar haline gelen Star Trek...

Yıldız gemisi Atılgan, 1966 - 1968 arası üç sezonluk maceranın ardından, 1973 yılında animasyon serisiyle yoluna devam etti. 1978 yılına geldiğimizde Paramount, 12 bölümlük Mr.Spock hariç, orijinal mürettebatla yeni bir seriye hazırlanırken, Star Wars'un olağanüstü başarısı üzerine, dizi projesinden vazgeçip, sinema filmi çekilmesine karar verir. Böylece efsane yönetmen Robert Wise'ın yönetiminde, Star Trek: The Motion Picture 1979 yılında ilk sinema filmiyle, bonus olarak Mr. Spock'un da mürettebata katılmasıyla, beyaz perde de yerini alır. İlk altı filmde eski, sonraki dört filmde, yeni nesil mürettebat yer alır. 2006 yılından itibaren J.J.Abrams önderliğinde seriye yeniden soluk aldıran ve sonuncusu geçtiğimiz yıl vizyona giren üç film daha çekilir. Televizyon cephesinde ise 1987 yılıyla birlikte tam 7 sezon sürecek, Star Trek: The Next Generation başlar. Tüm Star Trek dizileri içerisinde en başarılı seri bu olur. Kaptan Jean-Luc Piccard ile, yeni mürettebat, maceradan maceraya koşarlar. 1991 yılına geldiğimizde, dizinin yaratıcısı Gene Roddenberry aramızdan ayrılır ve külleri Colombia uzay mekiğiyle uzaya gönderilir. 1993 yılında yeni dizi gelir, Star Trek: Deep Space Nine. Bu seriyi, 1995 yılında 7 sezon sürecek Star Trek: Voyager takip eder ve 2001 yılında 4 sezonluk Enterprise, serinin şimdilik son dizisi olur. 2017 yılında beyaz camda uzun bir aradan sonra gösterime girecek olan yeni dizi, Star Trek: Discovery serisini merakla bekliyoruz...

1972 yılında TRT'de gösterilmeye başlanan diziyi açıkçası hayal meyal hatırlıyorum. Dört veya beş yaşımda merakla ekran karşısında oturup, hayranlıkla izlediğime eminim, çünkü net şekilde bazı sahneler hiç aklımdan çıkmamış ve yıllar sonra ilk serinin DVD'lerini alıp izlediğimde, aklımda kalan sahneleri hatırlamak hoş bir deneyim olmuştu. Uzay Yolu'nun TRT yıllarından, Türkçe'mize kazandırdığı, bilgisayar, ışık hızı, ışınlama gibi pek çok terim olduğu gibi, Kaptan Kirk'ün, "ışınla beni Scotty" ve Doktor McCoy'un "Ölmüş Jim" replikleri hafızalara kazınmıştır. Özellikle, Mr. Spock karakterine sesiyle hayat veren, dublaj sanatçısı Erol Amaç unutulmazlar arasına girmiştir.

1973, Star Trek ve ülkemiz açısından önemli bir yıldır. "Turist Ömer Uzay Yolunda" Sadri Alışık ve dizinin seslendirme sanatçılarıyla, yönetmen Hulki Saner tarafından çekilir ve o dönem sinemalarda büyük bir ilgiyle karşılanır. Özellikle, Turist Ömer'in, Mr. Spock'a "kabakulak" diye hitap etmesi ve şamatanın bir an bile eksilmediği film, sinema tarihinde de, çekilen ilk Star Trek filmi olmasıyla ayrıca önem arz etmektedir.

Star Trek serisinin kısaca müziklerinden bahsetmemiz gerekirse, besteci Alexander Coruage'ın unutulmaz ana teması, neredeyse dizinin kendisi kadar önemlidir. 1960'lı yılların, orkestra destekli soundunu kullanan bestecinin teması, bugüne kadar çekilen bütün sinema filmlerinde jenerik başlangıçlarında kullanılmıştır. 1979 tarihli ilk sinema filminin müzikleri ise efsane besteci Jerry Goldsmith'e emanet edilir. Besteci, aynı zamanda Alexander Coruage ile yakın arkadaş olmaları sebebiyle, önce dizinin bestesiyle girişi yapar ve üstüne, tüm zamanların en unutulmaz ana temalarından birini besteleyerek, Star Trek'in çıtasını daha da yukarılara taşır.

Star Trek fenomeni, çizgi roman alanında da çok fazla ilgi görmüştür. Marvel tarafından çıkartılan ve neredeyse tüm dünyada yayınlanan seriyi ülkemizde 80'li yıllarda Alfa Yayınları satışa çıkarmıştır. Çizgi roman merakımın başladığı yıllarda, televizyon ve sinemada büyük bir ilgi ve merakla takip ettiğim Star Trek çizgi romanlarına da kayıtsız kalmamış ve neredeyse çıkan bütün fasikülleri edinmiştim. Günümüzde çizgi roman yayınları halen devam etmektedir...

21. yüzyılda, Üçüncü Dünya Savaşının yıkıntıları arasından ayağa kalkmaya çalışan insanoğlu ve onlarla ilk teması gerçekleştiren, Vulcan ırkının işbirliği neticesinde kurulan, Birleşik Gezegenler Federasyonunun, hayatımıza girişinden bugüne geçen elli yıllık sürede, insanoğlu haris hırslarının peşinde koşmaya devam ediyor. Bu umarsızca gidişat bizleri küresel bir felakete sürükler mi bilemiyoruz ama Gene Roddenberry'nin yarattığı, her bireyin, barış içinde yaşadığı, sınırların, dil ve ırk farklılığının olmadığı, kısacası birleşmiş bir Dünyanın varlığını hayal etmek bile insanın içini biraz olsun gelecek adına umutlandırmaya yetiyor. Daha önce kimsenin gitmediği yerlere, cesurca gidebilmek... Günün birinde, neden olmasın?